Pas op voor plagiaat

Plagiaat is het overnemen van werk van een ander en dit laten doorgaan voor eigen werk. Wie plagieert, schendt vaak (maar niet altijd) ook het auteursrecht. Dit is strafbaar, en alleen al daarom is het verstandig dit te voorkomen. Afgezien van juridische gevolgen is het daarnaast niet netjes om net te doen alsof je een tekst van een ander zelf geschreven hebt. En als het gaat om webteksten, is het ook met het oog op de zoekmachines onverstandig om teksten te hergebruiken.

Plagiaat en auteursrecht

Zoals gezegd hebben plagiaat en auteursrecht met elkaar te maken. Hoe zit dat precies? Wie een werk – bijvoorbeeld een tekst, maar ook muziek, foto’s en dergelijke – maakt, heeft in bijna alle landen ter wereld automatisch het auteursrecht op dat werk. Ook in Nederland en België. Dat wil zeggen dat iemand anders niet zonder toestemming het werk openbaar mag maken of mag verveelvoudigen. Er zijn wel teksten die vrij zijn van auteursrecht, bijvoorbeeld omdat de auteur al langer dan zeventig jaar dood is. Wanneer je zo’n tekst presenteert als van jouzelf, pleeg je dus wel plagiaat, maar schend je geen auteursrecht. Strafbaar is het niet, maar netjes ook niet.

Het kan ook andersom: geen plagiaat, maar wel inbreuk op het auteursrecht. Stel dat je een tekst van een auteur op je website zet. Je vermeldt de naam van de auteur, maar je hebt deze niet om toestemming gevraagd. Omdat je het werk niet presenteert als door jou geschreven, is het geen plagiaat. Maar omdat je geen toestemming hebt van de maker, schend je wel het auteursrecht. Je bent dus strafbaar. Dat kan je een fikse boete opleveren.

Niet onwettig, toch onverstandig

Hoewel je dus met het gebruik van andermans teksten niet altijd de wet overtreedt, is het toch nooit een goed idee om teksten te hergebruiken. Niet van anderen, maar ook niet van jezelf. Dit laatste wordt wel zelfplagiaat genoemd. Je zou misschien denken dat je niets verkeerd kunt doen aan het overnemen van je eigen teksten. Het kan echter je lezers wel tegen je innemen als die op verschillende plekken op je website steeds dezelfde tekst tegenkomt. Zoekmachines herkennen het ook als een tekst niet origineel en uniek is. Dat kan leiden tot verwijdering van je website uit de zoekresultaten.

Plagiaat voorkomen

Er bestaat software om teksten te controleren op uniciteit. Diverse websites bieden gratis plagiaatcontrole aan. Een programma vergelijkt dan je tekst met andere teksten beschikbaar op internet om te controleren of je tekst uniek is. Vind je het lastig om een eigen, oorspronkelijke tekst te schrijven? Aarzel dan niet om een tekstschrijver in te schakelen die je daarmee kan helpen.